Nieuws

De maatregelen van de federale regering ter bestrijding van de verspreiding van het coronavirus hebben vanzelfsprekend ook hun weerslag op de werking van de hoven en rechtbanken.

Om fysiek contact tussen de rechters, de advocaten en de cliënten zoveel als mogelijk te beperken, worden cliënten die in de gevangenis verblijven thans niet meer overgebracht naar de rechtbank om hun proces te kunnen bijwonen. Ook aan cliënten die niet gedetineerd zijn wordt gevraagd niet persoonlijk naar de zittingen te komen en zich te laten vertegenwoordigen door hun advocaat.

Een advocaat kan zijn cliënt inderdaad vertegenwoordigen, waardoor het proces kan doorgaan ondanks de afwezigheid van de cliënt zelf.

Nochtans heeft eenieder het recht om zijn proces persoonlijk bij te wonen, ongeacht of hij of zij al dan niet wordt bijgestaan door een advocaat.

Het Hof van Cassatie, het hoogste rechtscollege van België, bevestigde dit zeer recent nog in één van haar arresten. Zo stelt het Hof dat een beklaagde zijn strafproces daadwerkelijk moet kunnen volgen en eraan moet kunnen deelnemen wanneer hij dit wenst. De omstandigheid dat hij zich eventueel kan laten vertegenwoordigen door een advocaat is geen vrijgeleide om hem dit recht te ontzeggen. De rechter kan hem dit recht enkel ontzeggen op basis van concrete elementen uit het dossier. Zo kan men bijvoorbeeld denken aan het recht om berecht te worden binnen een redelijke termijn of het feit dat een verder uitstel van de zaak de betrouwbaarheid van bewijzen zou kunnen aantasten (men kan hierbij denken aan bijvoorbeeld getuigenverhoren).

In vele gevallen is de persoonlijke aanwezigheid van een cliënt op het proces inderdaad absoluut noodzakelijk voor een correct verloop van het proces.

Op de zitting wordt de cliënt immers nogmaals ondervraagd over de feiten. Zeker indien de feiten worden betwist, is dit verhoor essentieel voor het beoordelen van de geloofwaardigheid van de verklaringen van de beklaagde. Ook indien de cliënt de feiten bekent, is de persoonlijke aanwezigheid in vele gevallen een meerwaarde. De cliënt kan persoonlijk toelichting geven over zijn persoonlijke situatie. Men kan hierbij denken aan zijn professionele activiteiten, zijn gezinsleven, eventuele problemen waar de cliënt mee kampt,… Om de rechter toe te laten zich een zo goed mogelijk beeld over de cliënt te kunnen vormen met het oog op het eventueel opleggen van een passende bestraffing is het in vele gevallen dan ook essentieel dat de cliënt persoonlijk aanwezig is op de terechtzitting.

In overleg met de cliënt zelf zal de advocaat dan ook beoordelen of de aanwezigheid van de cliënt op zijn proces al dan niet noodzakelijk is. Indien dit het geval is zal de rechtbank verzocht worden om de behandeling van de zaak uit te stellen tot nadat de corona-maatregelen versoepeld zijn en de cliënt opnieuw persoonlijk aanwezig kan zijn op zijn proces. Ook en zeker in corona-tijden dienen de rechten van verdediging van eenieder immers te worden gewaarborgd.