Nuttige tips om betaald te worden in deze economische malaise
In de november-editie van het tijdschrift Ondernemers van VOKA Oost-Vlaanderen verschenen wij opnieuw met een artikel, dit keer door Koen Defrancq.
Hij nam er de clausule van eigendomsvoorbehoud en de registratie ervan in het pandregister bij en gaf een aantal nuttige tips mee voor bedrijven om betaald te worden in de huidige crisistijden.
De volledige tekst is terug te vinden via deze link of hieronder:
Nuttige tips om betaald te worden in deze economische malaise
De clausule van eigendomsvoorbehoud en registratie ervan in het pandregister
De corona- en huidige energiecrisis brengt voor bedrijven heel wat onzekerheid met zich. Zullen de klanten kunnen blijven betalen? Wat bij blijvende insolvabiliteit? Kan ik mij daar als bedrijf tegen beschermen? Het antwoord is volmondig ja.
Verkopers en leveranciers van roerende goederen kunnen problemen met slecht betalende klanten voorkomen via een beding van eigendomsvoorbehoud.
Bij een koopovereenkomst gaat de eigendom in principe over naar de koper zodra partijen wilsovereenstemming hebben bereikt over zaak en prijs, zelfs al is de zaak nog niet geleverd en/of de prijs nog niet betaald.
Bij een aannemingsovereenkomst in de bouwsector gaat de eigendom van de materialen in de regel over bij incorporatie (installeren/plaatsen) van deze goederen in het bouwwerk of op de grond van de opdrachtgever.
Met een clausule van eigendomsvoorbehoud kan men echter contractueel bedingen dat het eigendomsrecht op een bepaald goed pas overgaat nadat de derde-verkrijger er de prijs volledig van heeft betaald. Met andere woorden komt het door de klant verkregen goed pas in hun vermogen van zodra de volledige prijs werd betaald.
Het eigendomsvoorbehoud is door de invoering van de Pandwet, ingevoegd in het Burgerlijk Wetboek en in werking getreden op 1/1/2018, sterker dan ooit.
De belangrijkste wijzigingen
- Bij wanbetaling van de klant kunnen de geleverde goederen in natura teruggeëist worden, voortaan ook bij vermenging of wanneer het goed werd verwerkt tot een nieuw goed.
- Het principe van zakelijke subrogatie werd expliciet opgenomen in de wet. Hierdoor kan een schuldvordering tot de betaling van de prijs in de plaats komen van het bezwaarde goed, wanneer het goed doorverkocht is, wanneer het tenietgegaan of beschadigd is of waardeverlies heeft geleden.
- Het eigendomsvoorbehoud is niet langer alleen tegenstelbaar in geval van faillissement maar kan nu ook in andere gevallen van samenloop worden ingeroepen tegen zowel de koper als derde-schuldeisers, zoals bijvoorbeeld in geval van collectieve schuldenregeling, vereffening of inbeslagname.
- Het eigendomsrecht geldt ongeacht de aard van de overeenkomst, dus ook bij ruil, schenking, aanneming; zo kan bijvoorbeeld ook een aannemer, naast de levering van diensten, materialen leveren onder eigendomsvoorbehoud, en is daarover geen discussie meer mogelijk.
- Mogelijkheid tot registratie in het door de wet ingevoerde pandregister. Het eigendomsvoorbehoud blijft dan ook bestaan indien de bezwaarde goederen onroerend zijn geworden door incorporatie.
Roerende goederen worden onroerend door incorporatie doordat ze worden vastgemaakt aan een onroerend goed, zoals verwarmingstoestellen, keukenkasten en -toestellen, sanitair materiaal zoals een bad of een spoeltafel …
In de praktijk zal de aannemer die ook na incorporatie eigenaar wil blijven van zijn materialen tot ze geheel betaald zijn dus vooraf dat eigendomsvoorbehoud in het Pandregister moeten registreren.
De voorwaarden van uitoefening
Opdat het beding van eigendomsvoorbehoud geldig zou zijn moet het schriftelijk worden vastgelegd. Het is aanbevolen deze clausule op te nemen in de algemene verkoopvoorwaarden, die gewoonlijk op de achterzijde van de offerte of prijsopgave staan, met een verwijzing naar de voorzijde van het document.
De koper moet uiterlijk op het tijdstip van de levering van de betrokken goederen, bijvoorbeeld in een offerte, op een bestel- of leveringsbon, kennis hebben genomen van het beding van eigendomsvoorbehoud.
Bijzondere aandacht dient besteed aan de situatie waarin de contractspartij een consument is. In dat geval geldt het eigendomsvoorbehoud alleen als de consument uitdrukkelijk met het beding van eigendomsvoorbehoud heeft ingestemd. Het akkoord van de koper moet met andere woorden schriftelijk worden vastgelegd.
Besluit
Het eigendomsvoorbehoud heeft sinds de invoering van de Pandwet een verbeterd wettelijk kader gekregen waardoor men er vaker en efficiënter gebruik van kan maken. Het heeft een ruimer toepassingsgebied gekregen en er kan dus in meer situaties gebruik van worden gemaakt.
De risico’s van tenietgaan van een eigendomsvoorbehoud zijn veel kleiner geworden, zeker als gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid tot registratie in het pandregister. Het biedt dus nog een grotere bescherming tegen insolvabiliteit van de klanten waar veel bedrijven meer dan ooit in deze economische malaise mee zullen worden geconfronteerd.
