Iets kopen van of verkopen aan jouw vennootschap
We zijn enorm trots dat COTTYN Advocaten opnieuw een bijdrage heeft mogen leveren aan het gerenommeerde tijdschrift Ondernemers van Voka Oost-Vlaanderen! Deze keer deelt Laura Vanderhaegen, die een korte stage volgde bij ons, haar expertise en inzichten over “Iets kopen van of verkopen aan jouw vennootschap: de belangenconflictregeling voor vennootschappen”.
Ben je nieuwsgierig geworden en wil je meer weten? Het volledige artikel is terug te vinden via deze link op pagina 51 of hieronder:
Iets kopen van of verkopen aan jouw vennootschap:
De belangenconflictregeling voor vennootschappen
Wat als je een goed dat in het bezit is van jouw vennootschap wenst te verwerven? Of je wenst net iets te verkopen, en jouw vennootschap is de ideale koper? Dan dien je goed op te letten, want je begeeft je in het vaarwater van een complexe materie, namelijk dat van de belangenconflicten tussen bestuurders en vennootschap.
Het is belangrijk correct te handelen bij transacties tussen bestuurders en vennootschappen, aangezien de vennootschap achteraf de nietigheid van de transactie kan vorderen en belanghebbenden het bestuur van de vennootschap aansprakelijk kunnen stellen.
Maar hoe navigeer je deze ingewikkelde regelgeving het beste? Deze bijdrage zet de belangrijkste aandachtspunten even op een rijtje voor jou.
-
Wat is belangenconflictregeling?
Kort gezegd omvat de belangenconflictregeling de regels die dienen nageleefd te worden wanneer er sprake is van tegenstrijdige belangen van de bestuurders en de vennootschap. Een concreet voorbeeld hiervan is wanneer een bestuurder een pand dat in het bezit van de vennootschap is wenst te kopen; of vice versa.
Dit past binnen het bredere concept corporate housekeeping: het naleven van de wettelijke verplichtingen opgelegd aan een vennootschap zorgt ervoor dat men aan het stuur van een gezonde en correcte onderneming kan blijven.
Sinds de inwerkingtreding van het – ondertussen niet meer zo nieuwe – Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen op 1 mei 2019 is de regeling inzake belangenconflicten binnen vennootschappen aanzienlijk verstrengd. Ondanks dat de regels ondertussen al meer dan vijf jaar het geldend recht uitmaken, blijft het relevant om de belangrijkste punten eens op een rijtje te zetten.
Belangrijk om te onthouden is dat de regeling verschilt per vennootschapsvorm. Hieronder volgt een uiteenzetting van de gemeenschappelijke procedurele stappen.
-
Het ‘belang’
De regeling moet gevolgd worden indien de bestuurder een…
- Persoonlijk
- Reëel of potentieel
- Rechtstreeks of onrechtstreeks
- Vermogensrechtelijk
… belang heeft bij de beslissing van de vennootschap. M.a.w. valt een transactie tussen bestuurder en vennootschap vrijwel altijd onder deze regelgeving. Andere persoonlijke belangen van een bestuurder, zoals bijvoorbeeld de aanstelling van een familielid binnen de vennootschap, vallen hier dus niet onder.
Dit belang van de bestuurder moet strijdig zijn met het ‘vennootschapsbelang’. Deze term slaat concreet op het collectief winstbelang van alle aandeelhouders. Een verkoop van een onroerend goed aan een prijs significant lager dan de gangbare marktprijs, gaat bijvoorbeeld in tegen het vennootschapsbelang.
-
De na te leven procedure
De belangrijkste pijlers van de procedure worden vervolgens uiteengezet.
- Meldingsplicht
Het bestaan van deze conflicterende belangen in het licht van een te nemen beslissing moet gemeld worden aan de andere bestuurders en – indien aangesteld – de commissaris.
- Notuleringsplicht
De notulen van het bestuursorgaan dienen de strijdige belangen toe te lichten, de aard van de beslissing en diens vermogensrechtelijke gevolgen te omschrijven en het genomen besluit te verantwoorden.
- Openbaarmakingsplicht
Dit deel van de notulen moet opgenomen worden in het jaarverslag of een ander stuk dat samen met de jaarrekening wordt neergelegd.
- Onthoudingsplicht
Wellicht de meest ingrijpende invoering in 2019 was het opleggen van de onthoudingsplicht aan de geconflicteerde bestuurder(s) van de vennootschap, ongeacht welke bestuursvorm. Hiermee treedt het huidige vennootschapsrecht grotendeels opnieuw de regeling voor 1995 bij. Concreet houdt dit in dat de bestuurders die zetelen als college of raad van bestuur mogen deelnemen aan noch de beraadslaging, noch de stemming over de beslissing.
Indien alle (of de enige) bestuurders betrokken zijn in het potentiële belangenconflict is het verplicht om de verrichting aan de algemene vergadering voor te leggen. Slechts wanneer de algemene vergadering de verrichting goedkeurt, kan het bestuursorgaan overgaan tot de uitvoering ervan.
-
Wat bij niet-naleving?
De vennootschap – die merkt in haar belangen geschaad te zijn – kan de nietigheid van de transactie vorderen wanneer een schending van de regeling van belangenconflicten het nemen van die beslissing heeft kunnen beïnvloeden. Daarnaast zijn de bestuurders persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schade die de vennootschap en/of derden leden ten gevolge van een onrechtmatig financieel voordeel dat veroorzaakt werd door de betreffende beslissing.
-
Besluit
Met zicht op de mogelijke gevolgen van het niet naleven van de regels, wordt het al snel duidelijk waarom het van instrumenteel belang is correct te handelen wanneer men transacties verricht met je eigen vennootschap.
Met de nodige voorzorg en – indien nodig – het correcte juridisch advies heeft de ondernemer echter niets te vrezen.
