De automatische vrijgave van de borgtocht bij overheidsopdrachten
Ook in 2022 zullen wij een aantal keer verschijnen in het tijdschrift Ondernemers van VOKA Oost-Vlaanderen. In de eerste editie deden wij dat met een artikel over de automatische vrijgave van de borgtocht bij overheidsopdrachten, geschreven door Sami Ahmad.
De integrale tekst is hieronder terug te vinden of op pagina 38 via deze link.
Sinds 19 juli 2021 worden oude, onrechtmatig geblokkeerde borgtochten automatisch vrijgegeven en dit vijftien jaar nadat de borgtocht werd gesteld tenzij de aanbestedende overheid een juridische procedure tot voorafname van de borgtocht heeft ingesteld en zij de Deposito- en Consignatiekas hierover heeft geïnformeerd.
De borgtocht bij overheidsopdrachten
Bij overheidsopdrachten beschikt de aanbestedende overheid over de mogelijkheid om een borgtocht op te leggen aan de opdrachtnemer. Die borgtocht dient dan als financiële waarborg met het oog op de goede uitvoering van de overheidsopdracht.
De borgtocht (in de praktijk vaak 5% van het opdrachtbedrag) is namelijk één van de actiemiddelen die de aanbestedende overheid kan aanwenden in het geval de opdrachtnemer nalaat de opdracht (volledig) uit te voeren. Meer specifiek dient de borgtocht als onderpand ten aanzien van de overheid waardoor zij ambtshalve het bedrag waarop ze recht meent te hebben, kan afhouden van de borgtocht.
Bij afloop van alle werken is het aan de opdrachtnemer om de terugbetaling van de borgtocht te vragen aan de aanbestedende overheid die de opdracht heeft toegekend. Die laatste zal dan vervolgens de vrijgave van de geblokkeerde som via het platform e-DEPO moeten aanvragen.
De helft van de borgtocht zal worden vrijgegeven bij de voorlopige oplevering en de andere helft na een te bepalen termijn voor de definitieve oplevering. De termijn voor de definitieve oplevering zal in de meeste gevallen 12 maanden bedragen. Gedurende deze periode is het aan de aanbestedende overheid om na te gaan of de werken niet behept zijn met bijvoorbeeld een verborgen gebrek. Wanneer slechts voorzien is in één enkele oplevering zal de vrijgave meteen na de oplevering gebeuren.
Wijziging regelgeving inzake de vrijgave
In de praktijk treden er echter geregeld moeilijkheden op bij de vrijgave van een borgtocht. Daarnaast stelt men vast dat heel wat borgtochten inzake openbare overheidsopdrachten nooit worden opgevraagd bij de Deposito- en Consignatiekas. Dit alles leidt ertoe dat miljoenen euro’s aan kredietlijnen met bijhorende administratieve kosten eindeloos geblokkeerd blijven. Die blokkering heeft dan weer een invloed op de financiële positie van de opdrachtnemer.
De wetgever heeft getracht dit euvel te verhelpen door de regelgeving inzake borgtochten bij overheidsopdrachten te wijzigen. Het resultaat is de Wet van 27 juni 2021 met diverse financiële bepalingen die onder andere de wet van 11 juli 2018 op de Deposito- en Consignatiekas heeft gewijzigd. Naar aanleiding van de toevoeging van artikel 19/1 van de wet van 11 juli 2018 op de Deposito- en Consignatiekas worden oude, onrechtmatig geblokkeerde borgtochten voortaan automatisch vrijgegeven vijftien jaar nadat de borgtocht werd gesteld tenzij er een gerechtelijke procedure loopt en de aanbestedende overheid de Deposito- en Consignatiekas hiervan per aangetekend schrijven of via e-DEPO op de hoogte heeft gesteld.
Deze recente wetswijziging kan in het licht van ons huidige economisch klimaat dan ook alleen maar worden toegejuicht.
